İnsanlarla etkileşim içeren durumlarda ortaya çıkan bir tür kaygı bozukluğudur. Sosyal anksiyete bozukluğu veya sosyal fobi olarak adlandırılmaktadır. Rahatsızlığın temelinde insanlar tarafından olumsuz değerlendirilme, küçül görülme veya beğenilmeme kaygısı yatmaktadır. Bazı sosyal faaliyetler örneğin; ilk randevu, sunum yapmak, insanların önünde sahneye çıkmak gerginliğe yol açabilir. Fakat sosyal anksiyete bozukluğu olan biri için bu faaliyetler son derece korku ve anksiyeteye sebep olacağından birey bu faaliyetlerden kaçar. Halk arasında sıklıkla karşılaşılan sosyal fobi bireyin yaşam kalitesini fazlasıyla etkileyen bir sorundur.
Sosyal anksiyete bozukluğu genellikle ergenlik döneminde ortaya çıkar. Çocukluk ve ön ergenlik döneminde yaşanan kriz ve travma durumları (örn. akran zorbalığı, dalga geçilme öyküsü, sorunlu aile bağları ve olumsuz ebeveyn tutumu) sosyal fobinin oluşumunu tetikleyebilir. Ayrıca olumsuz beden algısına sahip, fiziksel özelliklerini beğenmeyen veya kabul edemeyen bireylerde sıklıkla görüldüğü tespit edilmiştir.
Sosyal fobiye sahip bireyler;
Kendisinden mevki olarak yüksekte gördüğü biriyle konuşurken,
Topluluk karşısında konuşurken veya sunum yaparken
Hoşlandığı veya kendisini beğenmesini istediği biriyle konuşurken,
Tanımadığı birine yol tarifi yaparken,
Bir etkinlik başladıktan sonra en son katılım gösterirken,
Toplum içinde yemek yiyip bir şeyler içerken,
İnsanlarla göz teması kurarken,
Yeni bireylerle tanıştırılırken,
İzlendiği durumlarda yazı yazarken yoğun kaygı durumu yaşanabilirler.
Duygusal ve fizyolojik belirtiler:
Sinir hali
Yüzde kızarıklık
Ellerde titreme
Yoğun kalp çarpıntısı
Aşırı terleme
Nefes darlığı
Ağız kuruluğu
Karın ağrısı
Mide bulantısı
Baş dönmesi
Bulanık görme
Acil idrara çıkma ihtiyacı
Ellerde ve seste titreme şeklinde sayılabilir.
Sosyal fobisi olan bireyler güçsüz görünmekten, beğenilmemekten ve küçük düşmekten korktukları için bu kaygı belirtilerinin diğer insanlar tarafından fark edilmesini istemezler. Bu endişe bireyi sosyal faaliyetlerden, arkadaşlık ilişkilerinden, akademik hayatlarından ve iş yaşamlarından olumsuz etkilenir hale getirmektedir. Sosyal anksiyete kendiliğinden geçen bir ruh sağlığı sorunu değildir. Bireyin hem psikoterapi ve hem de ilaç terapisi alması gerekebilir. Uygulanacak terapiler sayesinde bu rahatsızlıktan kurtulmak mümkündür.
